Voortgangsrapportages en jaarverslagen

Algemeen en vogelvlucht
In de gebiedsopgave Blauwestad richten wij ons, aan de hand van de thema's leefbaarheid, economische kracht en sociale samenhang, op de versterking van Het Oldambt en in bredere zin de regio Oost-Groningen. Zoals de aanduiding van het gebied al doet vermoeden werken wij hierin samen met de gemeente Oldambt. Ze vormt een gezamenlijke inzet en zorg die wij de komende jaren willen voortzetten.
Ontwikkeling van woningbouw en kaveluitgifte speelt een centrale rol in deze versterking, de baten die wij hieruit genereren worden ingezet voor de ontwikkeling van het gebied. In het bijzonder gaat het om de verdere ontwikkeling en (landschappelijke) inrichting van de woongebieden en de ontsluiting van het gebied door (recreatieve) infrastructuur en voorzieningen.
Het aantal woningen bedraagt eind 2024 circa 620. Dit komt neer op een groei van circa 13% ten opzichte van 2023. Afgezet tegen de 1.250 woningen waarin het plan gedurende de resterende looptijd (tot 2043) voorziet laat zien dat Blauwestad zich behoorlijk heeft ontwikkeld en duidelijk 'volwassen' wordt.

Wat eind 2023 merkbaar werd, zette zich door in 2024. Blauwestad kon zich verheugen in een stabiliserende en (opnieuw) stijgende vraag/interesse naar kavels. Dit resulteerde in een verkoopcijfer van 41 kavels, een stijging ten opzichte van 2023 van circa 45%. Blauwestad beschikt over een gevarieerd aanbod, van appartementen en instapklare projectwoningen tot (de oorspronkelijke) vrije kavels. Dit is, met oog voor de (veranderende) vraag in de markt, in de afgelopen jaren gerealiseerd. Gericht op de toekomst zijn in 2024 in de woongebieden het Havenkwartier en Het Riet meerdere verkavelingen/deelgebieden bouwrijp afgerond, terwijl de uitbreiding van de verkaveling in het Park en Het Wold voorwerp van studie en voorbereiding was. Dit biedt een stevige basis en mogelijkheden voor 2025.

Ook in 2024 kon de projectorganisatie voor het beheer- en onderhoud(sprogramma) voor wegen, bermen en openbaar groen bogen op de inzet van haar 'eigen' buitendienst. Dit werkt het kostenbesparend en bevordert een slagvaardig en effectief beheer. Een ander voordeel is dat we 'ogen en oren' in het gebied hebben, en kan worden gehandeld als dat nodig is (richting de in het gebied actieve aannemers). Dit werkt ook door naar de andere kant, de zichtbaarheid en herkenbaarheid voor bewoners is groot.  
Met de introductie (2023) van het met satellietnavigatie bepalen en digitaal monitoren van de maairoutes is een belangrijke stap gezet in het beheer (van de waterplantgroei) van het Oldambtmeer. Dit wordt ondersteund met een applicatie die de vaarrecreanten op het Oldambtmeer inzicht biedt in de (recent gemaaide) routes.

Meerdere nieuwe (recreatieve) verbindingen en ontsluitingen (zijn met REP-middelen) gerealiseerd, waaronder een fietsstraat (bij Winschoten parallel aan de A7). Blauwestad vormt een (natuurlijk) 'podium' voor evenementen en activiteiten op het gebied van recreatie, sport, cultuur. Het projectbureau faciliteert hierin, onder meer het festival Waterbei en een beeldenexpositie langs een uitgezette fietsroute.

Het projectbureau streeft ernaar in verbinding met haar omgeving/bewoners te staan. Zij neemt deel aan en is vertegenwoordigd in de bijeenkomsten van Bewonersbelangen Blauwestad. De deur van het projectbureau staat open voor individuele vragen van bewoners. Deze boodschap wordt binnen bewonersbelangen gecommuniceerd en blijft niet onopgemerkt/onbenut.  

De ontwikkeling van Blauwestad krijgt bestuurlijk vorm binnen de stuurgroep Blauwestad, de actuele thema's zijn beschreven in het bestuursakkoord van mei 2020 en betreffen onder meer de (stedenbouwkundige) afronding van Het Havenkwartier (werktitel Havenkwartier Midden)), een nieuw bestemmingsplan en afspraken over het beheer en onderhoud in combinatie met de overdracht van de openbare ruimte en infrawerken. Elementen rond deze thema's komen terug in deze rapportage 2024.

De projectorganisatie, ingericht naar de thema's vastgoed, landschapsontwikkeling, water- en infrawerken en evenementen, heeft onderdak in het projectbureau Blauwestad. De projectorganisatie en het bureau wordt in stand gehouden door de provincie. De gemeente levert de nodige personele capaciteit en expertise en is vertegenwoordigd in diverse afstemmingsoverleggen, zowel op directie- als operationeel niveau.

Kaders en hoofdthema's
Met een breed palet aan recreatieve faciliteiten en de aanwezige natuurwaarden is Blauwestad een uniek woon- en recreatiegebied in het Oldambt. Die waarde en uniciteit willen we behouden en versterken. Daarbij grijpen we (terug) naar de volgende uitgangspunten en thema's:

• De verdere uitwerking en uitvoering van de begin 2015 vastgestelde woningbouw- en verkoopstrategie 'Blauwestad aanpak 2015 » zichtbaarheid van kwaliteit'.

Wij investeren in verbreding van het woningbouwproduct, meer vraaggericht en kleinschalige ontwikkeling. Deze strategie is ingezet om de kaveluitgifte en grondopbrengsten te stimuleren, dusdanig dat deze in de pas lopen met de grondexploitatie Blauwestad.

• Het blijven investeren in recreatieve en toeristische voorzieningen, onder meer bestaande uit wandel-, fiets- en vaarroutes, aanlegvoorzieningen, uitbreiding van het vaarroutenetwerk.

• Woongebieden Blauwestad:

Samen met de gemeente zorgen wij voor het verbeteren van de infrastructuur en voor een goed beheer van de openbare ruimte. In dat kader maken wij met de gemeente afspraken over (een gefaseerde) overdracht van eigendommen in de openbare ruimte en over de verdeling of overdracht van het beheer en onderhoud. Ook wordt nagedacht over het actualiseren/moderniseren van het welstandskader, welke een rol speelt bij de vergunningverlening op bouwaanvragen.

• Oldambtmeer: samen met de gemeente, het waterschap Hunze en Aa's en overige betrokkenen zorgen wij voor schoon, veilig en goed bevaarbaar water.

• Het voeren van een actieve promotiecampagne en het organiseren van en/of faciliteren van evenementen in Blauwestad.

GREX-doelstelling 2024
De Grondexploitatie Blauwestad (GREX) vormt de leidraad voor de toekomstbestendige ontwikkeling van Blauwestad. Voor het kalenderjaar 2024 zijn 28 kavels ingeboekt. Aan het eind van het jaar deze bladzijde van de GREX omslaand prijkt een verkoopcijfer van 41 kavels. Dit cijfer herbergt een gemêleerd beeld, de verkoop projectmatig/vrije kavels slaat door in het 'voordeel' van deze laatste, terwijl alle woongebieden zijn vertegenwoordigd in het verkoopcijfer.

Vastgoed en Infrastructuur woongebieden
Doel: start/continuering van de verkoop van bouwkavels conform de in 2015 vastgestelde woningbouw- en verkoopstrategie

Eind 2023 werd het appartementencomplex Het Arsenaal opgeleverd, een primeur voor Blauwestad. Deze bladzijde omslaand naar 2024 wordt na afronding van het definitieve ontwerp en bouwrijp maken van de locatie, op steenworp afstand van Het Arsenaal en eveneens gelegen aan de jachthaven van Het Havenkwartier een tweede appartementencomplex (De Reder) succesvol in verkoop gebracht door de betrokken ontwikkelaar. De bouw van dit complex - bestaande uit woonappartementen en commerciële ruimtes - start begin 2025. Ook wordt in 2024 door de betrokken partijen een vervolgfase met een tweede appartementengebouw en een tussengelegen 'plint' bestaande uit woon- en commerciële functies voorbereid en uitgewerkt.
Even verderop ligt het projectmatige bouwgebied Berlage Singels. De verkaveling (totaal 34 kavels) bestaat uit vrijstaande en geschakelde woningen in jaren '30 stijl, waaronder enkele levensloopbestendige varianten. In de zomer van 2024 is de interesse dusdanig dat de eerste fase met tien (10) in verkoop gebrachte kavels wordt uitgebreid tot in totaal 19 kavels. Eind 2024 is meer dan de helft verkocht. Berlage Singels ligt in de laatste deelfase van woongebied Het Havenkwartier, Havenkwartier Midden. In 2024 is deze ontwikkeling geheel bouwrijp opgeleverd. Dat wil zeggen het bouwgebied Berlage Singels en de twee bouwgebieden/verkavelingen die dit deelgebied verder rijk is. Daarnaast de infrastructuur (wegen en bermen) en realisatie van het groenplan, bestaande uit een ruime aanplant en veelsoortigheid van bomen en struiken. De drie (3) in 2023 gerealiseerde brugverbindingen, waaronder de Redersbrug en Palmarbrug worden afgerond met het inmetselen van plaquettes (dien een stukje geschiedenis van Het Oldambt laten zien) en een feestelijke opening (zomer 2024).
In woongebied Het Riet zet de verkoop van de projectmatige ontwikkelingen Falster II en III en Lindholm & Saltholm goed door. Dit geldt ook voor de verkoop van vrije kavels in Het Riet (kavels Funen). In De Wei en Het Park bestaat het kavelaanbod eveneens uit vrije kavels. In Het Park is Vliegenzwam in trek, terwijl eind 2024 van de kavels Kievit fase 4 en 5 (De Wei) het overgrote deel is verkocht. Deze in 2021 gestarte ontwikkeling (totaal 26 kavels) komt met andere woorden in een afrondende fase. Dit geldt ook voor de ontwikkeling van de aangrenzende woonstraat Kiekendief, ook daar is het merendeel van de verkaveling inmiddels verkocht. Woongebied De Wei nadert haar voltooiing.
In woongebied Het Riet worden de noordelijke eilanden Langeland, Endelave en het eerste deel van Bornholm bouwrijp opgeleverd. De verbindingsbruggen die deze eilanden ontsluiten zijn vervangen.  In 2025 volgt de eindafwerking (asfalt, leuningen) aan deze bruggen.

Resultaten en tendensen vastgoed en infra 2024:

• Realisatie GREX-doelstelling 2024 (28 kavels):

• overdracht 26 vrije kavels;
• overdracht 15 projectmatige kavels;
• realisatiecijfer 2024: 41 kavels (excl.13 kavels restgrond);
• groei inwoneraantal Blauwestad 2024: 1.252 per 1 januari 2024 - 1.427 per 31 december 2024, circa 13% groei ten opzichte van 2023.

• Voorbereiding en/of realisatie bouw- en woonrijp maken bouwgebied:

• Afronden bouwrijp Havenkwartier Midden (jachthaven, infra en bermen, aanplant (veelsoortige) groenstructuur/klimaatadaptief, afronden en opening bruggen Havenkwartier Midden.
• Bouwrijp oplevering deelgebied Havenkade (De Reder).
• Definitief Ontwerp stedenbouwkundig plan en verkaveling uitbreiding woongebied Het Park ('Het Park II'). Het bouwrijp maken (verkaveling, wegen/straten, een ruim groenplan, haven) start in 2025 en vindt fasegewijs plaats.
• Het Wold fase 1; heroverweging kavelstructuur en herziening bouw- en woonrijpfase. De nadere uitwerking tot een definitief ontwerp vindt plaats in 2025 (gehele jaar).

• Herijking en vernieuwing bestemmingsplan: het voorontwerp 'Bestemmingsplan Blauwestad Herziening 2023' is in procedure gebracht. De hierop ingebrachte zienswijzen worden door de gemeente Oldambt verwerkt t.b.v. het uiteindelijk vast te stellen plan.
• Beheer en onderhoud bouwkavels woongebieden.
• Voeren van een effectief toezicht op de (bouw)activiteiten. Dit vindt onder meer plaats door structurele bouwoverleggen met de in het gebied actieve aannemers.
• Online marketingcampagne Wonen en Beleven op de eigen website, via social mediakanalen en via perspublicaties. Het projectbureau is geopend tijdens de landelijke Open Huizendagen, onder meer die op 5 oktober. Via de website, social media-kanalen of huis-aan-huis publicaties wordt door het projectbureau en/of de betrokken aannemers specifieke informatie gegeven over de (bouw)activiteiten en tijdelijke verkeersmaatregelen.

Doel: afronding hoofdinfrastructuur in bestaande woongebieden en realisatie ontsluiting nieuwe (projectmatige) deelgebieden

In het kader van de projectmatige ontwikkeling wordt (buiten de geplande hoofdinfrastructuur) nieuwe infrastructuur gerealiseerd. Deze is gealloceerd in de GREX, in afstemming met de nog te realiseren en geplande hoofdinfrastructuur. Waar nodig is de realisatie van de hoofdinfrastructuur herijkt.

• Opening en officiële ingebruikname brugverbinding Blauwe Beekjuffer (Hoofdstraat, in verlengde tracé Pieter Smitbrug).
• Afronding en opening twee verbindingsbruggen (Redersbrug en Palmarbrug) en jachthaven deelgebied Havenkwartier Midden.
• Realisatie infrastructuur en verbindingsbruggen eilanden Langeland, Endelave en Bornholm (1e deel) in woongebied Het Riet (afrondende werkzaamheden aan de verbindingsbruggen in het  eerste kwartaal 2025).

• Ring Blauwestad: realisatie fietsstraat Ooster- en Noordereinde, realisatie oversteken Ekamperweg richting Reiderwolde, voorbereiding upgraden fietspad tussen de Brede School en het gezondheidscentrum Oostwold, afronden ontwerp en voorbereiden (vergunning, aanbesteding) realisatie zes kano- en één passantensteiger. De werkzaamheden vinden plaats gedurende het voorjaar - zomer 2025, realisatie speeltuin Strand Zuid, verbetering toegangsweg en parkeerplaatsen (natuurbegraafplaats), afronden voorlopig ontwerp (extra) ontsluiting noordelijke eilanden Het Riet (Kromme Elleboog).

Beheer en Onderhoud
Doel: beheer en onderhoud van provinciale eigendommen (Oldambtmeer, bouwkavels, opstallen, infra- en kunstwerken, diverse delen openbare ruimte)

Het beheer en onderhoud van de (woon)gebieden wordt grotendeels uitgevoerd binnen de eigen provinciale organisatie (Buitendienst projectbureau Blauwestad). In 2024 lag het gebied verzorgd bij.

• Maaien bodemvegetatie Oldambtmeer, vaarweg Blauwe Passage en vaarroutenetwerk rond het Oldambtmeer. Voor het tweede opeenvolgende jaar wordt het meer beheerd door middel van met satellietnavigatie bepaalde maairoutes en digitale monitoring. Voor bewoners/recreanten is een applicatie beschikbaar die ('real time') inzicht geeft in waar gemaaid is/wordt (lees ook onder Algemeen en vogelvlucht ). Gelet op de mate van gebruik van het meer is tot aan de bouwvak intensiever gemaaid in vergelijking met de periode daarna. In de evaluatie met stakeholders van het maaiseizoen 2024 blijkt dat deze aanpak met een meer efficiënte wijze van maaien in combinatie met de Waterplanten-app heeft geleid tot minder meldingen.

• Inzet eigen gebiedsbeheer. Dit is ook in 2024 de praktijk. Het leidt tot kostenbesparingen en versterkt het toezicht en mogelijkheid van direct ingrijpen. Voor de omgeving/bewoners is de buitendienst inmiddels een vertrouwd gezicht en waar nodig aanspreekpunt.

• Afronden uitdiepen vaargeulen/watergangen in de woongebieden Het Riet en Het Havenkwartier.  
• Realisatie van het project Vooroevers Oldambtmeer (zuidelijk deel) door het waterschap Hunze en Aa's, gericht op herstel van ecologische waarden door onder meer treffen van vismigratie stimulerende maatregelen. De werkzaamheden vonden plaats op het terrein van het Groninger Landschap, de provincie/het projectbureau heeft hierin geen directe betrokkenheid gehad en ligt niet binnen haar invloedssfeer.
• Gebruik van de (in 2020 in gebruik genomen) werkschuur aan het Oostereinde door de vaste medewerkers van de buitendienst. Verder biedt de werkschuur 'onderdak' voor leerling projecten en/of stages van diverse (groen)opleidingen.

• Gebruik en beheer werkhaven Midwolda. De provincie maakt gebruik van de gemeentelijke werkhaven gelegen aan de noordzijde van het Oldambtmeer, voor het uitvoeren van (onderhouds)werken en de opslag van (werk)materialen en stalling van materieel.
• Het in het kader van agrarisch natuurbeheer en/of experimentele gewassenteelt verpachten of in bruikleen geven van diverse gebiedsdelen/herbestemmingsgronden, in combinatie met begrazing door een schaapskudde. Jaarlijks vindt een herziening of actualisatie plaats.  
• Per 2019 zetten de betrokken overheden (waterschap Hunze en Aa's, gemeente Oldambt en de provincie) zich gezamenlijk in voor het verbeteren en behouden van de zwemwaterkwaliteit. Het onderhoud van de stranden heeft de nodige aandacht, periodiek worden de stranden opgeschoond.
• Fasegewijze overdracht openbare ruimte en werken aan de gemeente Oldambt.

Doel: effectief/doelmatig beheer en exploitatie van de (recreatieve) faciliteiten in Het Havenkwartier (horeca- en havenfaciliteiten, strandvoorzieningen, camper plaatsen, sportplaats, evenemententerrein)

In de ontwikkelingsvisie wordt Het Havenkwartier opgetekend als het hart van Blauwestad waar wonen, werken en recreëren samenkomen. In 2021 zijn diverse stappen gezet ter behoud en versterking van deze centrumfunctie:

• Flexibel gebruik en inrichting kantoor- en receptieruimte projectbureau Blauwestad Redersplein 2. Beheer gebouw Redersplein 2-8, exploitatie van restaurant en havenkantoor door derde partijen.
• Pop Up Shops - meerdere containerunits voor kleinschalig/tijdelijk ondernemerschap, in 2024 gesitueerd bij het strand aan het Redersplein/Strand Zuid (lees ook hierna onderdeel Economie, Toerisme, Recreatie )
• Diverse gebruiksmogelijkheden evenemententerrein en camperplaats.
• Exploitatie evenementenlocatie Wilgenborg. De Wilgenborg is volledig toegerust als evenementenlocatie en kan voor tal van activiteiten worden gebruikt. Het (groen)beheer vindt plaats in een samenwerking tussen de provincie, gemeente en een groep van vrijwilligers. De programmering is in handen van de gelieerde stichting Wilgenborg.
• Realisatie speeltuin Strand Zuid.

Landschap
Doel: landschappelijke inrichting (Blauwestad aanpak 2015 - zichtbaarheid van kwaliteit)

In de aanpak van 2015 is een route geschetst voor de landschappelijke inrichting, met als hoofdelement de ontwikkeling van een samenhangend landschapsplan. Uit die koker zijn in de afgelopen periode diverse maatregelen getroffen, waaronder het creëren van verblijf- en rustpunten en groene zones. Ook worden diverse percelen ingezet voor experimentele gewassenteelt.
De twee verkeersbruggen (Palmarbrug en Redersbrug) in Havenkwartier Midden zijn voorzien van plaquettes die over de historie van het gebied vertellen. Ook voor de verdere groene inrichting en aanplant van de (woon)gebieden vormt deze aanpak een leidraad, in de afronding van de bouwgebieden in Het Havenkwartier en Het Riet (lees ook hiervoor onder Vastgoed en Infrastructuur woongebieden ) is een sterke nadruk gelegd op de ontwikkeling van een groene en duurzame omgeving. Het groenplan is veelsoortig en gericht op klimaatadaptatie. Deze lijn wordt doorgezet bij het in 2025 bouwrijp maken van het deelgebied en verkaveling Het Park II .
Onder de vlag van het programma Bos en Hout van de provincie Groningen is voor de verdere inrichting van Het Wold een projectplan afgerond. De werkzaamheden voor verbetering van de waterhuishouding zijn voorbereid en gestart in het najaar. Dit is een noodzakelijke verbetering voor het welslagen van de geplande boomaanplant. Die aanplant vindt plaats in het voorjaar en najaar van 2025.
Het waterschap Hunze en Aa's heeft op het terrein van het Groninger Landschap aan oeverherstel gewerkt. Dit betreft herstel van ecologische waarden, in het bijzonder m.b.t. het creëren van paai-/biotoop plaatsen voor vissen (vismigratie). Het projectbureau is hier in de zijlijn betrokken bij geweest (lees ook hiervoor onderdeel Beheer en Onderhoud ).
Al deze maatregelen en projecten dragen bij aan de verdere inrichting van het gebied, door het accentueren en leggen van landschappelijke en historische verbindingen.

Economie, Toerisme, Recreatie
Doel: start/continuering uitvoering economisch profiel; mobiliseren en faciliteren van ondernemers in
het gebied/vergroten economische dynamiek

In de ontwikkelingsvisie leggen provincie en gemeente zich door middel van het realiseren van een breed dooraderde recreatieve infrastructuur (Ring Blauwestad) toe op het scheppen van voorwaarden voor een economisch/recreatieve ontwikkeling van het gebied. Deze infrastructuur is voor een groot deel aangelegd. Het projectbureau ondersteunt daarin met een inmiddels volwaardig evenemententerrein. In 2016 hebben de provincie en gemeente zich opnieuw gecommitteerd aan het uitbreiden van de recreatieve infrastructuur en projecten (Investeringsagenda Ring Blauwestad). Voor 2024 kan als specifiek resultaat worden benoemd:

• Het projectgebied Havenkade, waarvan de eerste fase bestaande uit een appartementencomplex met een menging van woon- en commerciële functies succesvol in verkoop werd gebracht, staat mede in het teken van de trits economie, toerisme en recreatie (lees ook hiervoor onderdeel Vastgoed en Infrastructuur woongebieden ).

• Verhuur containerunits ten behoeve van tijdelijk ondernemerschap op het gebied van cultuur, educatie, recreatie en horeca (pop-up shops). De units staan sinds 2023 bij het recreatiestrand ( Strand Zuid ) van Het Havenkwartier. De units zijn het gehele jaar verhuurd en in gebruik (ten behoeve van de zwemrecreatie).
• Afronding voorlopig ontwerp (extra) ontsluiting noordelijke eilanden Het Riet ( Kromme Elleboog ).
• Creëren van kano inlaatplaatsen en een passantensteiger op diverse plekken op en rond het Oldambtmeer, de uitvoering is gepland in de periode voorjaar - zomer 2025 (lees ook hiervoor onderdeel Vastgoed en Infrastructuur woongebieden );
• Realisatie fietsstraat Ooster- en Noordereinde (lees ook hiervoor onderdeel Vastgoed en Infrastructuur woongebieden ).
• Evenementen/(bewoners)initiatieven: (jaarlijks) circus, faciliteren winteractiviteiten (nieuwjaarsduik), appeloogst en -perserij, gewassenteelt, facilitering diverse (sport)evenementen (Waterbei, beachvolleybal), culturele evenementen waaronder een beeldenexpositie waarvoor een fietsroute is uitgezet (zomer 2024).   

Gebiedsmarketing, Evenementen & Cultuur, Pers en Publicaties
Doel: voortzetten van de in 2013 resp. in 2015 (marketingplan en nieuwe beeldmerken resp. promotiecampagne Blauwestad aanpak 2015 - zichtbaarheid van kwaliteit) in samenwerking met de gemeente
Het marketingplan en promotiecampagne uit 2015 heeft zich vertaald in een sterk verbeterde en toegankelijke website, gerichte deelname aan woon- en consumentenbeurzen, weekendopeningen en deelname aan open huizendagen en het gericht zoeken en benutten van de (social) mediakanalen en publicaties. De focus ligt op direct klantcontact en directe opvolging van klantinteresse. Ze is daarnaast gericht gerichte informatievoorziening aan bewoners/publiek over de (bouw)activiteiten en tijdelijk gewijzigde verkeerssituaties. Bijna wekelijks worden via 'de socials' wetenswaardigheden onder de aandacht van het publiek gebracht.