In 2019 zijn de kaders voor Nationaal Programma Groningen vastgesteld door gemeenteraden en Provinciale Staten (Programmakader voor Nationaal Programma Groningen en Financiële opbouw ). In navolging van de ontwikkeling van programmaplannen in 2020 is in het afgelopen jaar de uitvoering op stoom gekomen. De provincie is daarbij primair verantwoordelijk voor het thematisch programma en de gemeenten voor hun lokale programma's. Daarnaast is in opdracht van het bestuur van Nationaal Programma Groningen verder gewerkt aan de uitvoering van de speciale programma's: het zorgprogramma, het erfgoedprogramma, het programma bewonersinitiatieven en Toukomst.
Toukomst is één van de grootste experimenten voor inwonerparticipatie in Europa. Volgens een aanpak, waarbij inwoners in alle stappen van het proces een bepalende stem hadden. Nooit eerder waren inwoners zo rechtstreeks en massaal betrokken bij een project van deze omvang met een budget van 100 miljoen euro. Het programma Toukomst wordt onder verantwoordelijkheid van het bestuur van Nationaal Programma Groningen begeleid door het programmabureau van Nationaal Programma Groningen. Basis hiervoor is het op 30 juni 2021 door uw Staten vastgestelde programmaplan Toukomst. Het programmaplan is in 2024 geactualiseerd. Ook heeft er in 2024 een tussentijdse evaluatie plaatsgevonden. Het Toukomstpanel, bestaande uit willekeurig geselecteerde inwoners uit de provincie Groningen, is nog steeds betrokken en heeft een adviserende rol in het programma.
Na vaststelling is gestart met de uitwerking en uitvoering van de Toukomstprojecten. Van de in totaal 36 Toukomstprojecten hebben 34 een bijdrage gekregen na goedkeuring door het bestuur van Nationaal Programma Groningen. Er zijn 10 initiatieven zijn opgegaan in de in 2022 opgerichte Landschapswerkplaats. Van de 34 goedgekeurde projecten zijn 25 projecten volop bezig met de uitvoering van hun plannen. Een deel hiervan is bezig met het uitvoeren van een haalbaarheidsonderzoek of werkt aan een vervolgaanvraag. Het programmabureau ondersteunt hen daarbij. De overige elf projecten bevinden zich in de volgende fase:
- vier projecten zijn nog niet beschikt;
- drie projecten zijn gestopt;
- drie projecten zijn succesvol afgerond;
- één project is op zoek naar een uitvoerende partij;
Op 11 juni 2024 organiseerde Toukomst een statenbijeenkomst waarbij twee projecten werden bezocht en een overzicht met de stand van zaken werd gepresenteerd. Daarnaast is op 26 september 2024 de tweede Toukomstmiddag georganiseerd. Een dag waarin de initiatiefnemers van alle Toukomstprojecten samenkwamen om elkaar te ontmoeten, ontwikkelingen en ervaringen te delen en inspiratie op te doen.